Internet hiện là một phần không thể thiếu trong đời sống hiện đại, nhưng ít người biết rằng nền tảng công nghệ này được phát triển từ một dự án quân sự mang tên ARPANET do Bộ Quốc phòng Mỹ tài trợ từ thập niên 1960
Internet được phát triển từ dự án nào?
Ngày nay, Internet đã trở thành hơi thở của cuộc sống hiện đại. Từ việc lướt web, gửi email, đến xem phim trực tuyến hay kết nối với bạn bè, mọi thứ đều diễn ra trong chớp mắt. Nhưng bạn có bao giờ tò mò, Internet được phát triển từ dự án nào mà lại có thể kết nối hàng tỷ người trên khắp hành tinh như vậy không?
Câu chuyện về nguồn gốc của Internet không bắt đầu từ một ý tưởng thương mại, mà từ một dự án nghiên cứu của chính phủ Mỹ trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh. Đó chính là ARPANET – một cái tên có thể lạ lẫm với nhiều người, nhưng lại là hạt giống đầu tiên của thế giới mạng mà chúng ta đang sống.
>>> Xem thêm tại: Thuyết Big Bang được ai đề xuất đầu tiên?
ARPANET và vai trò mở đường cho Internet
Để hiểu rõ Internet được phát triển từ dự án nào, chúng ta cần quay ngược về những năm tháng ra đời của ARPANET.
Bối cảnh ra đời của ARPANET
Vào những năm 1950, trong bối cảnh Chiến tranh Lạnh và cuộc chạy đua không gian (đặc biệt sau khi Liên Xô phóng vệ tinh Sputnik), Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ nhận thấy nhu cầu cấp thiết về một hệ thống liên lạc mạnh mẽ, phi tập trung, có thể hoạt động ngay cả khi một phần của mạng lưới bị tấn công.
Để đáp ứng nhu cầu này, năm 1958, Bộ Quốc phòng thành lập ARPA (Advanced Research Projects Agency – Cơ quan Dự án Nghiên cứu Tiên tiến).
Năm 1966, ARPA bắt đầu tài trợ cho một dự án mang tên ARPANET, với mục tiêu ban đầu là kết nối các máy tính của các trường đại học và viện nghiên cứu hàng đầu ở Mỹ để chia sẻ tài nguyên tính toán.
Nguyên tắc hoạt động và công nghệ tiên phong
Thay vì một hệ thống tập trung dễ bị tổn thương, ARPANET được thiết kế dựa trên nguyên tắc chuyển mạch gói (packet switching). Ý tưởng này do Paul Baran đưa ra và được Donald Davies phát triển độc lập.
Chuyển mạch gói: Thay vì tạo một đường truyền liên tục, thông tin được chia nhỏ thành các "gói" dữ liệu. Mỗi gói có thể đi theo một lộ trình khác nhau đến đích và được tập hợp lại ở đầu nhận. Điều này giúp mạng lưới linh hoạt, chống chịu lỗi tốt hơn và sử dụng băng thông hiệu quả hơn.
Giao thức TCP/IP: Mặc dù ARPANET là nền tảng, nhưng giao thức truyền thông cốt lõi đã biến nó thành Internet như ngày nay chính là TCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet Protocol). Được phát triển bởi Vinton Cerf và Robert Kahn vào những năm 1970, TCP/IP cho phép các mạng lưới máy tính khác nhau (không chỉ riêng ARPANET) có thể giao tiếp với nhau, tạo ra một "mạng của các mạng" – chính là Internet.
Những mốc son đầu tiên
Ngày 29 tháng 10 năm 1969: Lần truyền dữ liệu đầu tiên qua ARPANET giữa máy tính của UCLA và Stanford Research Institute (SRI). Thật thú vị, thông điệp đầu tiên "LOGIN" đã bị lỗi sau hai chữ cái "LO", chỉ kịp gửi được "LO" trước khi hệ thống sập!
>>> Xem thêm tại: Vắc-xin đầu tiên phòng bệnh gì trong y học?
Internet và bước tiến trong công nghệ mạng
Từ một dự án nghiên cứu nhỏ bé, ARPANET đã dần mở rộng và biến đổi, đặt nền móng vững chắc cho sự bùng nổ của Internet và các công nghệ mạng sau này.
Sự mở rộng và chuyển đổi:
+ Trong những năm 1970, ARPANET tiếp tục phát triển, kết nối thêm nhiều trường đại học và viện nghiên cứu. Các ứng dụng như email (thư điện tử) cũng bắt đầu xuất hiện và trở nên phổ biến trên mạng.
+ Năm 1983, ARPANET chính thức chuyển sang sử dụng giao thức TCP/IP làm giao thức chuẩn, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng. Các mạng lưới khác cũng bắt đầu kết nối vào "mạng của các mạng" này.
+ Vào những năm 1990, ARPANET dần được thay thế bởi các mạng lưới mạnh mẽ hơn và cuối cùng ngừng hoạt động vào năm 1990.
Sự ra đời của World Wide Web:
+ Dù ARPANET tạo ra nền tảng kết nối, nhưng chính sự ra đời của World Wide Web (WWW) vào năm 1989 bởi Tim Berners-Lee tại CERN (Châu Âu) mới thực sự biến Internet trở nên thân thiện và dễ tiếp cận với công chúng.
+ WWW giới thiệu khái niệm siêu văn bản (hypertext) và trình duyệt web, cho phép người dùng dễ dàng tìm kiếm và xem thông tin bằng cách nhấp vào các liên kết.
Công nghệ mạng hiện đại và tương lai:
+ Từ những kết nối ban đầu, công nghệ mạng đã phát triển vượt bậc với cáp quang tốc độ cao, Wi-Fi, 5G, và các giao thức mạng phức tạp hơn.
+ Internet không chỉ là một công cụ liên lạc mà còn là nền tảng cho thương mại điện tử, giáo dục trực tuyến, giải trí số, và vô số ứng dụng khác, định hình lại cách chúng ta sống, làm việc và tương tác.
Từ dự án ARPANET phục vụ mục đích quân sự, Internet đã phát triển mạnh mẽ và trở thành hệ thống kết nối toàn cầu. Hiểu về nguồn gốc này giúp ta trân trọng hơn hành trình tiến hóa của công nghệ hiện đại.
