Ghép tạng là một bước tiến y học vĩ đại giúp cứu sống hàng triệu người. Nhưng bạn có biết ca phẫu thuật ghép tạng đầu tiên được thực hiện khi nào và do ai đảm nhận không? Hãy cùng khám phá dấu mốc lịch sử này!
Bước ngoặt trong lĩnh vực ghép tạng
Ngày nay, ghép tạng là một phương pháp điều trị quen thuộc, mang lại hy vọng sống cho hàng ngàn bệnh nhân mắc các bệnh lý suy tạng nặng. Nhưng bạn có bao giờ tự hỏi, phẫu thuật ghép tạng đầu tiên được thực hiện khi nào và nó đã diễn ra như thế nào không?
Hành trình từ việc một bệnh nhân đối mặt với cái chết do suy tạng đến việc nhận một cơ quan mới để tiếp tục sống là cả một chặng đường dài của nỗ lực khoa học và y tế. Trong quá khứ, ý tưởng ghép một cơ quan từ người này sang người khác dường như chỉ tồn tại trong các câu chuyện khoa học viễn tưởng. Tuy nhiên, nhờ sự kiên trì và tài năng của các bác sĩ, một cột mốc lịch sử đã được tạo nên.
>>> Xem thêm tại: Khám phá bộ phận nào của mắt giúp điều chỉnh ánh sáng?
Ca phẫu thuật mang tính đột phá năm 1954
Cột mốc quan trọng nhất trong lịch sử y học về ghép tạng chính là vào năm 1954, với ca ghép thận thành công đầu tiên trên thế giới.
Thời gian và địa điểm:
+ Ca phẫu thuật diễn ra vào ngày 23 tháng 12 năm 1954.
+ Tại Bệnh viện Brigham and Women's Hospital (Boston, Hoa Kỳ).
Bệnh nhân và người hiến tạng:
+ Bệnh nhân nhận thận là Richard Herrick, 23 tuổi, đang hấp hối vì bệnh thận giai đoạn cuối.
+ Người hiến thận là Ronald Herrick, người anh em song sinh cùng trứng của Richard.
Đội ngũ thực hiện: Ca phẫu thuật được dẫn dắt bởi bác sĩ phẫu thuật Joseph Murray (người sau này đã đoạt giải Nobel Y học năm 1990 cho công trình này) cùng với các đồng nghiệp.
Lý do thành công:
+ Điểm mấu chốt của sự thành công là việc người hiến và người nhận là anh em sinh đôi cùng trứng. Điều này có nghĩa là họ có bộ gen gần như giống hệt nhau, giúp giảm thiểu phản ứng đào thải của hệ miễn dịch – rào cản lớn nhất trong các ca ghép tạng thời bấy giờ.
+ Trước ca này, các ca ghép tạng khác thường thất bại nhanh chóng do hệ miễn dịch của người nhận tấn công cơ quan mới.
Ca ghép thận này không chỉ cứu sống Richard Herrick (người đã sống thêm 8 năm sau phẫu thuật) mà còn mở ra một kỷ nguyên mới cho phẫu thuật ghép tạng, chứng minh rằng việc thay thế một cơ quan bị hỏng là điều khả thi.
>>> Xem thêm tại: Huyết áp cao là gì và ảnh hưởng đến sức khỏe ra sao?
Vai trò của ghép tạng trong tiến bộ y học
Thành công của ca ghép tạng đầu tiên năm 1954 là một bước đệm quan trọng, thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của lĩnh vực này trong lịch sử y học.
Sự phát triển sau đó:
+ Sau ca ghép thận đồng nhất thành công, các nhà khoa học tiếp tục nghiên cứu sâu về hệ miễn dịch và phát triển các loại thuốc ức chế miễn dịch.
+ Những loại thuốc này giúp "kiềm chế" phản ứng đào thải của cơ thể, cho phép ghép tạng từ những người không phải anh em sinh đôi, mở rộng cơ hội cho nhiều bệnh nhân hơn.
Các loại ghép tạng khác: Dần dần, các ca ghép tạng khác như gan, tim, phổi, tụy và ruột cũng được thực hiện thành công, mang lại sự sống cho hàng triệu người trên thế giới.
Thách thức hiện tại:
+ Dù đã đạt được nhiều tiến bộ, lĩnh vực ghép tạng vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức, bao gồm việc tìm kiếm đủ số lượng tạng hiến, nguy cơ đào thải tạng mạn tính và các biến chứng sau phẫu thuật.
+ Nghiên cứu về cấy ghép từ động vật (xenotransplantation) và tạng nhân tạo đang được đẩy mạnh để giải quyết vấn đề thiếu hụt tạng hiến.
Biết được thời điểm diễn ra ca ghép tạng đầu tiên giúp ta hiểu rõ hơn về hành trình phát triển của y học hiện đại. Đây không chỉ là dấu mốc quan trọng mà còn là niềm hy vọng cho tương lai của nền y tế toàn cầu.
