Sốt cao là phản ứng thường gặp khi cơ thể chống lại nhiễm trùng. Tuy nhiên, khi nhiệt độ tăng quá mức, sốt có thể chuyển thành mối nguy hiểm tiềm tàng ảnh hưởng đến sức khỏe tổng quát nếu không được xử lý đúng cách.
Sốt là gì?
Sốt là hiện tượng nhiệt độ cơ thể tăng trong thời gian ngắn, đóng vai trò như một phản ứng tự nhiên giúp cơ thể chống lại bệnh tật.
Khi hệ miễn dịch kích hoạt sản xuất thêm các tế bào bạch cầu để đối phó với nhiễm trùng, quá trình này làm tăng nhiệt độ não bộ, dẫn đến hiện tượng sốt. Để điều chỉnh, cơ thể sẽ tăng lưu lượng máu đến da và kích thích co cơ, gây ra cảm giác rùng mình và có thể khiến cơ bắp đau nhức.
Sốt bao nhiêu độ là cao?
Theo các chuyên gia, ở người trưởng thành, sốt được chia thành ba cấp độ khác nhau, bao gồm:
- Sốt nhẹ: Nhiệt độ dao động trong khoảng 37 – 38°C.
- Sốt mức độ trung bình: Thân nhiệt khoảng 39°C.
- Sốt cao: Nhiệt độ cơ thể lên đến 39 – 40°C.
Lưu ý, khi thân nhiệt của người bệnh tăng cao đột ngột từ 40°C trở lên, lúc này người bệnh được xem là sốt cao, người bệnh sẽ rơi vào tình trạng nguy hiểm, cần được cấp cứu ngay lập tức.
Sốt cao nguy hiểm thế nào?
Sốt cao có thể gây nguy hiểm vì khi nhiệt độ cơ thể tăng quá mức (thường trên 39,5°C), nó có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến các cơ quan quan trọng như não, tim và phổi. Một số lý do chính gồm:
Gây co giật: Sốt co giật diễn ra khi nhiệt độ cơ thể của trẻ tăng cao một cách đột ngột khiến não bộ bị kích thích dẫn đến co giật tay chân hay co giật toàn thân. Khi bị sốt co giật, cơ thể trẻ sẽ cứng lại, mắt trợn lên, tay chân giật liên hồi. Tình trạng này thường sẽ tự hết sau khoảng 1-2 phút. Tuy nhiên, trong một số trường hợp nghiêm trọng sẽ kéo dài hơn 15 phút.
Tổn thương não: Sốt cao kéo dài có thể gây co giật, đặc biệt ở trẻ em. Nhiệt độ quá cao (trên 41°C) có thể làm tổn thương tế bào não và gây ra rối loạn ý thức, mê sảng hoặc hôn mê.
Mất nước và rối loạn điện giải: Khi sốt, cơ thể mất nước nhiều qua mồ hôi. Nếu không bù nước kịp thời, người bệnh dễ bị tụt huyết áp, choáng váng, rối loạn nhịp tim hoặc suy thận.
Tăng gánh cho tim mạch: Nhiệt độ cao làm tim đập nhanh hơn để điều hòa nhiệt, có thể gây kiệt sức hoặc nguy cơ tim mạch, nhất là ở người cao tuổi và người có bệnh tim nền.
Biểu hiện của nhiễm trùng nặng: Sốt cao đôi khi là dấu hiệu của nhiễm trùng nghiêm trọng như viêm màng não, sốc nhiễm khuẩn hoặc các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cần xử lý cấp cứu.
Cách hạ sốt nhanh tại nhà hiệu quả
Mục tiêu chính của việc hạ sốt nhanh cho người lớn là giúp người bệnh giảm bớt sự khó chịu do sốt gây ra và có thể nghỉ ngơi để phục hồi sức khỏe. Sau đây là một số cách giảm đau hạ sốt nhanh cho người lớn:
Uống thuốc giảm đau hạ sốt cho người không kê đơn
Nếu chưa biết người lớn sốt 39.5 độ phải làm gì, bạn có thể bắt đầu bằng việc uống thuốc hạ sốt nhanh, bao gồm:
Acetaminophen (paracetamol): Thuốc có tác dụng điều trị triệu chứng đau đầu, đau cơ, đau khớp, đau lưng và cảm sốt. Liều hạ sốt đối với người lớn là 2 viên paracetamol 500 mg trong 4-6 giờ, liều dùng giảm đau là 1 viên paracetamol 500mg trong 4-6 giờ.
Ibuprofen: Là thuốc kháng viêm không steroid (NSAID) được sử dụng để giảm đau nhức khớp, cơ bắp và đau bụng kinh, ngoài ra thuốc còn được dùng để hạ sốt và giảm đau nhức nhẹ do cảm cúm hoặc cảm lạnh. Liều dùng thông thường với người bị nhức đầu là 1 viên Ibuprofen 600mg cách 90 phút, với người bị đau là Ibuprofen 200-400mg mỗi 4-6 giờ, với người bị viêm khớp là Ibuprofen 400-800mg mỗi 6-8 giờ.
Aspirin: Là thuốc hạ sốt giảm đau có tác dụng nhanh từ cơn đau nhẹ đến đau vừa, đau răng, cảm lạnh thông thường và nhức đầu. Liều dùng cho người lớn giảm đau là 325-650mg đường uống hoặc đặt trực tràng mỗi 4 giờ khi cần thiết và không quá 4 gram/ngày.
Naproxen: Là thuốc giảm đau đầu hạ sốt chống viêm không steroid (NSAID) sử dụng đề điều trị đau, viêm khớp dạng thấp và sốt. Liều dùng đối với người lớn bị đau nửa đầu là 550mg 2 lần/ngày sử dụng thuốc trong 4-6 tuần, nếu tình trạng đau đầu không chuyển biến tích cực thì ngưng sử dụng thuốc.
Tham khảo thêm: Làm gì để phòng ngừa bệnh cúm theo mùa cho cả gia đình?
Uống nhiều nước hơn
Duy trì mật độ chất lỏng trong cơ thể là điều cần thiết, đặc biệt khi bạn bị sốt. Bởi vì thân nhiệt cao sẽ khiến quá trình hao hụt nước diễn ra nhanh hơn. Do đó, bổ sung nhiều nước cho cơ thể không chỉ làm dịu thân nhiệt, mà còn bù đắp lại lượng chất lỏng đã mất đi.
Bổ sung Vitamin C
Có rất nhiều thắc mắc về việc bị sốt nên làm gì cho nhanh khỏi? Bạn nên bổ sung các loại nước trái cây giàu vitamin C như bưởi, quýt… Đây là những thức uống tốt giúp tăng sức đề kháng, tăng cường hệ miễn dịch để có thể chống lại các tác nhân gây bệnh.
Bổ sung Canxi
Canxi có thể hỗ trợ làm giảm thời gian bị bệnh. Bổ sung canxi thông qua khẩu phần ăn hằng ngày như cá, rau xanh, yến mạch… hoặc có thể bổ sung bằng thuốc chuyên dụng như Calcium Corbiere.
Tắm bằng nước ấm
Một trong những cách giảm đau hạ sốt nhanh cho người lớn là tắm rửa. Điều này không chỉ làm mát cơ thể mà còn giúp bạn cảm thấy sạch sẽ và thoải mái hơn. Tuy nhiên, bạn cần lưu ý nên tắm với nước ấm, thay vì nước lạnh. Nhiệt độ thấp của nước có nguy cơ khiến thân nhiệt bạn tăng cao, khiến tình trạng sốt trở nên tệ hơn.
Tham khảo thêm: Triệu chứng của bệnh sỏi thận là gì? Đừng xem nhẹ
Biện pháp phòng ngừa sốt
Bạn có thể ngăn ngừa sốt bằng cách giảm tiếp xúc với các bệnh truyền nhiễm. Dưới đây là một số lời khuyên có thể giúp:
Tiêm vắc-xin theo khuyến cáo đối với các bệnh truyền nhiễm, chẳng hạn như cúm và COVID-19.
Tuân thủ các hướng dẫn về sức khỏe cộng đồng về đeo khẩu trang và cách li giao tiếp xã hội khi có các đợt dịch bệnh.
Ăn chín uống sôi.
Vệ sinh cơ thể sạch sẽ thường xuyên bằng xà phòng, nhất là sau khi tiếp xúc với môi trường nhiều bụi bẩn và vi khuẩn.
Hạn chế đến những môi trường nhiều bệnh truyền nhiễm.
Cố gắng tránh chạm vào mũi, miệng hoặc mắt vì đây là những cách chính mà vi-rút và vi khuẩn có thể xâm nhập vào cơ thể bạn và gây nhiễm trùng.
Chú ý đến môi trường sống xung quanh tránh để ao tù nước đọng, đồng thời phát quang bụi rậm và ngủ màn để phòng muỗi.
Tăng cường tập thể dục và ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng để tăng cường sức đề kháng của cơ thể.
Phương pháp phòng ngừa sốt nói chung về bản chất là hạn chế tiếp xúc và tránh xa các nguyên nhân gây sốt như vi khuẩn, vi rút, muỗi vằn.
Tham khảo thêm: Tại sao đau bụng kinh nguyệt lại phổ biến ở phụ nữ?
Hiểu rõ tại sao sốt cao có thể gây nguy hiểm sẽ giúp chủ động hơn trong việc chăm sóc sức khỏe tổng quát. Đừng để một cơn sốt tưởng chừng đơn giản trở thành nguy cơ đe dọa tính mạng nếu xử lý muộn.
