Khả năng nhìn màu là một trong những chức năng kỳ diệu của mắt người. Nhưng thực tế, mắt chúng ta chỉ phân biệt được một số màu cơ bản. Vậy cụ thể là bao nhiêu màu và đó là những màu nào?
Mắt người phân biệt được mấy màu cơ bản?
Khả năng nhìn và phân biệt màu sắc là một phần kỳ diệu của thị giác con người. Nhưng bạn có bao giờ tự hỏi, chính xác thì mắt người phân biệt được mấy màu cơ bản và điều gì giúp chúng ta làm được điều đó không?
Mắt người có thể phân biệt ba màu cơ bản là: đỏ, lục (xanh lá) và lam (xanh dương). Ba màu này tương ứng với ba loại tế bào hình nón trong võng mạc, mỗi loại nhạy với một vùng ánh sáng khác nhau trong quang phổ. Từ ba màu cơ bản này, não người có thể kết hợp và cảm nhận được hàng triệu màu sắc khác nhau.
>>> Xem thêm tại: Tìm hiểu oxy chiếm bao nhiêu phần trăm trong không khí
Vai trò thị giác trong nhận biết màu cơ bản
Để hiểu mắt người phân biệt được mấy màu cơ bản, chúng ta cần đi sâu vào cách hoạt động của hệ thị giác và một loại tế bào đặc biệt trong mắt.
Cấu tạo cơ bản của mắt và võng mạc
Mắt chúng ta hoạt động như một máy ảnh tinh vi. Ánh sáng đi qua giác mạc, đồng tử, thủy tinh thể và hội tụ trên võng mạc ở phía sau nhãn cầu.
Võng mạc chứa hàng triệu tế bào cảm thụ ánh sáng đặc biệt, được gọi là tế bào que và tế bào nón.
Tế bào que và tế bào nón
Tế bào que: Có số lượng nhiều hơn (khoảng 120 triệu tế bào), cực kỳ nhạy cảm với ánh sáng yếu và giúp chúng ta nhìn trong điều kiện thiếu sáng (như ban đêm) và nhận biết chuyển động. Tuy nhiên, chúng không phân biệt được màu sắc.
Tế bào nón: Có số lượng ít hơn (khoảng 6-7 triệu tế bào), tập trung chủ yếu ở vùng trung tâm võng mạc (điểm vàng). Đây chính là những tế bào chịu trách nhiệm cho khả năng nhìn màu sắc và nhìn chi tiết trong điều kiện ánh sáng tốt.
Mắt người có 3 loại tế bào nón
Đây chính là chìa khóa để trả lời câu hỏi của bạn! Hầu hết mọi người đều có ba loại tế bào nón khác nhau, mỗi loại nhạy cảm với một dải bước sóng ánh sáng khác nhau, tương ứng với ba màu cơ bản:
Tế bào nón L (Long-wavelength): Nhạy cảm nhất với ánh sáng có bước sóng dài (màu đỏ và vàng).
Tế bào nón M (Medium-wavelength): Nhạy cảm nhất với ánh sáng có bước sóng trung bình (màu xanh lá cây và vàng-xanh).
Tế bào nón S (Short-wavelength): Nhạy cảm nhất với ánh sáng có bước sóng ngắn (màu xanh lam và tím).
Vì vậy, về cơ bản, mắt người phân biệt được ba màu cơ bản là đỏ, xanh lá cây và xanh lam (RGB), và từ sự kết hợp của ba màu này, chúng ta có thể nhìn thấy một phổ màu sắc vô cùng phong phú.
>>> Xem thêm tại: Tìm hiểu Mặt Trăng có phát ra ánh sáng không?
Sự khác biệt màu sắc qua cảm nhận thị giác
Khả năng phân biệt ba màu cơ bản của tế bào nón tạo nên nền tảng cho trải nghiệm màu sắc phong phú của chúng ta.
Sự pha trộn của màu sắc:
+ Tương tự như cách màn hình TV hay điện thoại tạo ra hàng triệu màu từ ba điểm ảnh đỏ, xanh lá, xanh lam, não bộ chúng ta cũng làm điều tương tự.
+ Khi bạn nhìn thấy màu vàng, thực chất đó là sự kích hoạt đồng thời của tế bào nón L và M ở một mức độ nhất định.
+ Màu tím là sự kích hoạt mạnh của tế bào nón S và yếu hơn của tế bào nón L.
Khả năng phân biệt số lượng màu:
+ Mặc dù chỉ có 3 loại tế bào nón, nhưng nhờ khả năng phân biệt cường độ kích hoạt rất tinh vi của chúng, một người có thị giác bình thường có thể phân biệt được khoảng 2 đến 7 triệu sắc thái màu sắc khác nhau.
+ Một số người có thị giác siêu việt (tetrachromacy) được cho là có 4 loại tế bào nón và có thể nhìn thấy nhiều màu hơn nữa, mặc dù điều này rất hiếm và vẫn đang được nghiên cứu.
Mù màu (Color Blindness):
+ Khi một hoặc nhiều loại tế bào nón bị thiếu hoặc hoạt động không bình thường, người đó sẽ gặp phải tình trạng mù màu.
+ Dạng mù màu phổ biến nhất là khó phân biệt giữa màu đỏ và xanh lá cây, do sự bất thường ở tế bào nón L hoặc M.
Mắt người bình thường có thể phân biệt ba màu cơ bản gồm đỏ, xanh lá và xanh dương. Từ ba màu này, chúng ta có thể cảm nhận hàng triệu sắc độ khác nhau trong cuộc sống hằng ngày.
