Trái Đất không đứng yên mà luôn chuyển động, đặc biệt là quay quanh trục của chính nó. Quá trình này là yếu tố then chốt tạo nên ngày và đêm, ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống hằng ngày của con người.
Trái Đất quay quanh trục mất bao lâu?
Mỗi khi bạn thức dậy vào buổi sáng và đi ngủ vào ban đêm, bạn đang trải nghiệm trực tiếp một trong những chuyển động quan trọng nhất của hành tinh chúng ta. Chính sự thay đổi này đã tạo nên nhịp điệu của cuộc sống. Nhưng bạn có bao giờ thắc mắc, chính xác thì Trái Đất quay quanh trục mất bao lâu để tạo ra một chu kỳ ngày đêm hoàn chỉnh?
Để hiểu rõ hơn về cách thế giới của chúng ta vận hành, chúng ta sẽ cùng khám phá chuyển động tự quay này và ý nghĩa sâu sắc của nó đối với mọi sinh vật.
>>> Xem thêm tại: Loại khí nào gây biến đổi khí hậu nghiêm trọng nhất?
Chu kỳ 24 giờ của Trái Đất diễn ra thế nào?
Để trả lời câu hỏi Trái Đất quay quanh trục mất bao lâu, chúng ta cần hiểu về hai loại "ngày" khác nhau.
Thời gian tự quay của Trái Đất
Về mặt thiên văn học, thời gian Trái Đất hoàn thành một vòng tự quay quanh trục của nó so với các ngôi sao xa xăm là khoảng 23 giờ 56 phút 4 giây. Đây được gọi là "ngày sao" (sidereal day).
Tuy nhiên, trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta sử dụng khái niệm "ngày mặt trời" (solar day). Đây là khoảng thời gian Trái Đất quay để Mặt Trời trở lại cùng một vị trí trên bầu trời (ví dụ, từ trưa nay đến trưa mai).
Bởi vì Trái Đất không chỉ tự quay mà còn quay quanh Mặt Trời, nên để Mặt Trời trở lại vị trí cũ, Trái Đất cần quay thêm một chút. Do đó, một ngày mặt trời trung bình dài hơn một ngày sao một chút, và chính xác là 24 giờ.
Đây là lý do tại sao đồng hồ của chúng ta được thiết lập theo chu kỳ 24 giờ – đó là khoảng thời gian chúng ta trải nghiệm một chu kỳ ngày đêm đầy đủ.
Trục quay của Trái Đất
Trái Đất quay quanh một trục tưởng tượng đi qua tâm của nó, nối liền Cực Bắc và Cực Nam. Trục này nghiêng một góc khoảng 23.5 độ so với mặt phẳng quỹ đạo của Trái Đất quanh Mặt Trời.
Độ nghiêng này không chỉ góp phần tạo ra các mùa mà còn khiến các vùng khác nhau trên Trái Đất nhận được lượng ánh sáng Mặt Trời khác nhau trong suốt chu kỳ tự quay, tạo nên sự đa dạng của ngày đêm.
>>> Xem thêm tại: Mưa axit hình thành do khí thải nào gây ra?
Tầm quan trọng của sự tự quay và hiện tượng ngày đêm
Việc Trái Đất tự quay không chỉ tạo ra ngày đêm mà còn có vô số tác động quan trọng đến sự sống và các hiện tượng tự nhiên.
Tạo ra chu kỳ ngày đêm:
+ Khi một phần của Trái Đất hướng về phía Mặt Trời, đó là ban ngày và nhận được ánh sáng và nhiệt.
+ Phần đối diện, không hướng về Mặt Trời, sẽ là ban đêm và tối hơn, mát mẻ hơn.
+ Sự thay đổi liên tục giữa ngày đêm này tạo ra một nhịp điệu quan trọng cho mọi sinh vật.
Ảnh hưởng đến sinh vật sống:
+ Nhịp sinh học: Hầu hết các loài động thực vật đều có "đồng hồ sinh học" (nhịp điệu sinh học) được điều chỉnh bởi chu kỳ ngày đêm. Ví dụ, hoa nở vào ban ngày và khép lại vào ban đêm, hoặc các loài động vật ăn đêm hoạt động khi trời tối.
+ Điều hòa nhiệt độ: Sự thay đổi giữa ngày và đêm giúp điều hòa nhiệt độ trên bề mặt Trái Đất, ngăn không cho một bên quá nóng và một bên quá lạnh, tạo điều kiện thuận lợi cho sự sống phát triển.
Ảnh hưởng đến các hiện tượng khác:
+ Thủy triều: Lực hấp dẫn của Mặt Trời và Mặt Trăng kết hợp với sự tự quay của Trái Đất tạo ra hiện tượng thủy triều lên xuống ở các đại dương.
+ Hiệu ứng Coriolis: Sự tự quay của Trái Đất cũng gây ra hiệu ứng Coriolis, làm lệch hướng các dòng hải lưu và gió, đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành các kiểu khí hậu toàn cầu.
+ Từ trường: Chuyển động quay của lõi Trái Đất (gồm kim loại nóng chảy) tạo ra từ trường mạnh mẽ, bảo vệ hành tinh khỏi bức xạ Mặt Trời và gió Mặt Trời gây hại.
Hiểu rõ thời gian Trái Đất quay quanh trục giúp chúng ta lý giải vì sao có chu kỳ ngày đêm. Đây là kiến thức nền tảng trong khoa học tự nhiên và đời sống thường nhật.
