Viêm họng tưởng chừng là bệnh đơn giản nhưng nếu không tìm hiểu đúng nguyên nhân có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe hô hấp. Vậy viêm họng do nguyên nhân gì gây ra?
Viêm họng là gì?
Viêm họng là một dạng bệnh viêm nhiễm trùng phổ biến gây đau cổ họng. Người bệnh sẽ cảm thấy khó chịu khi cổ họng của mình đau hoặc rát, đặc biệt là khi nuốt. Thông thường bệnh sẽ tự khỏi hẳn sau một tuần mà không để lại tổn thương, di chứng về sau. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, viêm họng lâu ngày có thể là một dấu hiệu cảnh báo các biến chứng nguy hiểm.
Nguyên nhân gây bệnh
Nguyên nhân chính gây viêm họng là do tác động của các loại vi rút và vi khuẩn. Ước tính có khoảng 80% các trường hợp viêm họng là do vi rút gây ra, chủ yếu là các loại vi rút rhino, adeno, virus hợp bào đường thở, cúm, sởi. Các trường hợp còn lại là do vi khuẩn liên cầu, tụ cầu, phế cầu, ... gây nên.
Ngoài nguyên nhân chính trên, bệnh viêm họng thường xảy ra bởi hai yếu tố là:
Yếu tố cá nhân:
Vấn đề vệ sinh răng miệng không thường xuyên, không đúng cách làm các vi khuẩn có hại có cơ hội nằm trong khoang miệng khiến viêm nhiễm dễ xảy ra hơn.
Hiện tượng các acid dạ dày tràn vào thực quản gây ra chứng ợ nóng, acid dạ dày khi bị trào ngược sẽ gây ra rất nhiều kích thích cho cổ họng.
Uống đồ uống có cồn, thức ăn quá cay, cứng hoặc chế biến bằng cách muối, chiên, nướng, ... sẽ tạo khối cứng cọ xát vào cổ họng làm cổ họng bị xước, đau rát.
Một số bệnh liên quan đến đường hô hấp và hệ thống tiêu hóa như: Viêm loét dạ dày tá tràng, trào ngược thực quản, bệnh dị ứng, ... cũng có thể là nguyên nhân gây viêm họng lâu ngày.
Yếu tố môi trường:
Ô nhiễm môi trường không khí như khói bụi, khói thuốc lá, nấm mốc, khí thải công nghiệp, ... là tác nhân quan trọng gây ra các bệnh về hô hấp nói chung, bệnh viêm họng nói riêng.
Thời tiết thay đổi thất thường nhất là các thời điểm giao mùa gây ra hiện tượng viêm họng, đặc biệt là khi người bệnh không biết giữ ấm.
Vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm cũng chưa được chú ý đúng mức. Nhiều loại đồ ăn, đồ uống không hợp vệ sinh, chứa nhiều vi khuẩn cũng là nguyên nhân gây ra viêm họng.
Tham khảo thêm: Dấu hiệu đau tim - Làm thế nào để phát hiện kịp thời?
Triệu chứng viêm họng
Ngoài các triệu chứng đau cổ họng, khó nuốt, vướng đờm, cảm giác ngứa họng, ho, sốt, chán ăn thường thấy, viêm họng còn có các biểu hiệu khác tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra bệnh bao gồm:
Triệu chứng viêm họng cấp
Các triệu chứng thường gặp ở người bị viêm họng cấp tính bao gồm: sốt cao khoảng 38 – 39 °C, có lúc lên đến 40°C, mệt mỏi, ớn lạnh nhức đầu, kém ăn, đau mỏi toàn thân, nổi hạch góc hàm…
Ngoài ra, người bị viêm họng cấp có thể bị đau họng nhiều, nhất là khi nuốt dù là nuốt chất lỏng, đôi khi có cảm giác nhói ở tai nghe nuốt hoặc nói chuyện, ho theo từng cơn, chảy nước mũi, ngạt mũi, khàn tiếng, mất tiếng….
Triệu chứng viêm họng mạn tính
Hầu hết các triệu chứng viêm họng mạn tính thường kéo dài, bao gồm:
- Đau họng kéo dài kèm theo các biểu hiện như ngứa cổ, khô cổ, nóng rát, nuốt vướng, dễ gặp nhất là vào sáng sớm.
- Khó nuốt, đau cổ họng khi nuốt
- Ho có đờm hoặc ho khan
- Giọng nói thay đổi
- Vùng ngực phía sau xương ức bị nóng rát, ợ hơi, ợ chua (đối với người bị trào ngược dạ dày thực quản).
Tham khảo thêm: Nhận biết bệnh tiểu đường loại 2 qua dấu hiệu ban đầu
Cách phòng ngừa viêm họng
Mặc dù có nhiều nguyên nhân gây đau họng, nhưng vẫn có nhiều cách giúp bạn phòng ngừa bệnh này:
Luôn rửa tay sạch sau khi đi vệ sinh hoặc tiếp xúc đồ vật ở nơi công cộng.
Tránh dùng chung đồ ăn, nước uống và đồ dùng cá nhân.
Tránh hút thuốc và khói thuốc.
Tránh các nguồn gây dị ứng.
Luôn giữ ấm cơ thể khi giao mùa.
Viêm họng là bệnh thường gặp, ai cũng có thể mắc phải vài lần trong đời. Hãy đến gặp ngay bác sĩ khi bạn bị đau họng kéo dài hoặc có bất cứ bất thường nào kể trên.
Viêm họng nên ăn và kiêng ăn gì?
Ngoài điều trị viêm họng bằng các loại thuốc như kháng sinh, kháng viêm…, người bệnh cũng cần chú ý đến chế độ ăn uống để cải thiện bệnh viêm họng.
Viêm họng nên kiêng gì?
- Ngoài các thực phẩm nên dùng khi bị viêm họng, người bệnh cũng cần hạn chế các loại sau đây:
- Thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ và gia vị: các loại này gây kích thích niêm mạc cổ họng, tăng tình trạng sưng đau, ứ đọng nhiều đờm đặc ở cổ họng.
- Thức ăn khô, cứng và khó nuốt: cố nuốt các thức ăn khô, cứng có thể làm niêm mạc họng bị tổn thương, lâu khỏi bệnh.
- Thực phẩm chứa nhiều acid: cần hạn chế ăn các loại thực phẩm chứa nhiều acid để tránh ăn mòn niêm mạc họng và gia tăng các triệu chứng viêm họng.
- Rượu bia, cà phê, thuốc lá: các chất kích thích có thể gây kích ứng niêm mạc họng và làm nghiêm trọng thêm các triệu chứng ho, ứ đờm, đau rát cổ họng, khàn tiếng…
Viêm họng nên ăn gì để cải thiện triệu chứng?
Một số loại thực phẩm mà người bị viêm họng nên sử dụng:
- Thực phẩm giàu vitamin C và kẽm: các thực phẩm giàu vitamin C như bông cải xanh, cải xoăn, dâu tây, đu đủ… giúp cải thiện hệ miễn dịch và thúc đẩy các tế bào lympho, từ đó tăng cường sức khỏe hệ hô hấp, cải thiện các triệu chứng viêm họng.
- Thực phẩm có đặc tính kháng viêm và chống khuẩn: một số loại thực phẩm như gừng, nghệ, đinh hương… có đặc tính kháng viêm, chống khuẩn, giúp cải thiện đáng kể các triệu chứng của bệnh viêm họng.
- Thực phẩm giàu protein: tuy không tác động trực tiếp tới hệ hô hấp như 2 nhóm thực phẩm trên nhưng thực phẩm giàu protein là nguồn dinh dưỡng thiết yếu cho cơ thể, giúp cơ thể khỏe mạnh để chống lại các tác nhân gây bệnh. Tuy nhiên, người bệnh cần lựa chọn các thực phẩm mềm, dễ nuốt, hạn chế các món như thịt nướng, thịt xông khói…
- Ngoài ra, người bị viêm họng cũng nên uống nhiều nước cũng như duy trì chế độ tập luyện thể thao phù hợp.
Tham khảo thêm: Đau đầu thường xuyên do đâu? Dấu hiệu không nên bỏ qua
Viêm họng tưởng chừng chỉ là một căn bệnh nhẹ nhưng lại có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị đúng cách. Hiểu rõ nguyên nhân viêm họng là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe hô hấp một cách toàn diện.
