Trái Đất không đứng yên mà liên tục chuyển động quanh Mặt Trời. Nhưng bạn có biết Trái Đất quay quanh Mặt Trời theo hình gì không? Câu trả lời liên quan đến một hiện tượng vật lý thú vị trong vũ trụ.
Trái Đất quay quanh Mặt Trời theo hình gì?
Từ khi còn nhỏ, chúng ta đã được học rằng Trái Đất quay quanh Mặt Trời. Hình ảnh thường thấy trong sách giáo khoa hay phim ảnh là một vòng tròn hoàn hảo, tượng trưng cho sự tuần hoàn của các mùa. Nhưng bạn có bao giờ tự hỏi, liệu Trái Đất quay quanh Mặt Trời theo hình gì thực sự trong không gian bao la kia không?
Câu trả lời có thể khiến bạn bất ngờ: đó không phải là một hình tròn hoàn hảo, mà là một hình elip! Việc hiểu rõ hình dạng quỹ đạo này không chỉ là kiến thức cơ bản về thiên văn học mà còn giúp chúng ta giải thích nhiều hiện tượng tự nhiên thú vị trên Trái Đất.
>>> Xem thêm tại: Tìm hiểu Mặt Trăng có phát ra ánh sáng không?
Quỹ đạo elip và chuyển động Trái Đất
Để hiểu rõ hơn về việc Trái Đất quay quanh Mặt Trời theo hình gì, chúng ta cần tìm hiểu về định luật chuyển động hành tinh.
Hình dạng quỹ đạo của Trái Đất:
Trái Đất quay quanh Mặt Trời theo một quỹ đạo có hình elip (hình bầu dục), chứ không phải là một hình tròn tuyệt đối.
Mặc dù nó là một hình elip, nhưng quỹ đạo này rất gần với hình tròn. Độ "dẹt" của elip (độ lệch tâm) là khá nhỏ, chỉ khoảng 0.0167. Điều này có nghĩa là sự khác biệt giữa khoảng cách gần nhất và xa nhất với Mặt Trời không quá lớn.
Mặt Trời không nằm ở trung tâm:
Trong một quỹ đạo hình elip, Mặt Trời không nằm chính giữa mà nằm ở một trong hai tiêu điểm của hình elip. Điều này có nghĩa là khoảng cách từ Trái Đất đến Mặt Trời không phải lúc nào cũng cố định.
Các điểm đặc biệt trên quỹ đạo:
Điểm cận nhật (Perihelion): Là thời điểm Trái Đất ở gần Mặt Trời nhất trên quỹ đạo của nó. Điều này xảy ra vào khoảng đầu tháng 1 hàng năm (thường là ngày 3 hoặc 4 tháng 1). Khoảng cách lúc này khoảng 147 triệu km.
Điểm viễn nhật (Aphelion): Là thời điểm Trái Đất ở xa Mặt Trời nhất trên quỹ đạo. Điều này xảy ra vào khoảng đầu tháng 7 hàng năm (thường là ngày 3 hoặc 4 tháng 7). Khoảng cách lúc này khoảng 152 triệu km.
Sự khác biệt khoảng cách giữa cận nhật và viễn nhật là khoảng 5 triệu km.
>>> Xem thêm tại: Mắt người có thể phân biệt bao nhiêu màu cơ bản?
Tác động của chuyển động của Trái Đất
Việc Trái Đất quay quanh Mặt Trời theo quỹ đạo hình elip và các chuyển động khác của nó có tác động quan trọng đến các hiện tượng tự nhiên trên hành tinh chúng ta.
Nguyên nhân của các mùa:
+ Trái với suy nghĩ phổ biến, các mùa không phải do sự thay đổi khoảng cách từ Trái Đất đến Mặt Trời (khoảng cách chỉ thay đổi 5 triệu km trên 150 triệu km trung bình).
+ Nguyên nhân chính gây ra các mùa là do trục quay của Trái Đất bị nghiêng một góc khoảng 23.5 độ so với mặt phẳng quỹ đạo của nó quanh Mặt Trời.
+ Khi bán cầu Bắc nghiêng về phía Mặt Trời, nó nhận được nhiều ánh sáng và nhiệt hơn, gây ra mùa hè. Ngược lại, khi nó nghiêng ra xa Mặt Trời, đó là mùa đông.
Tốc độ chuyển động của Trái Đất:
+ Theo Định luật Kepler thứ hai, Trái Đất di chuyển nhanh hơn khi ở gần Mặt Trời (điểm cận nhật) và chậm lại khi ở xa Mặt Trời (điểm viễn nhật). Điều này đảm bảo rằng đường nối Trái Đất và Mặt Trời sẽ quét được những diện tích bằng nhau trong những khoảng thời gian bằng nhau.
+ Tốc độ trung bình của Trái Đất trên quỹ đạo là khoảng 107.000 km/h (khoảng 30 km/s)!
Chu kỳ quay:
Một vòng quay hoàn chỉnh của Trái Đất quanh Mặt Trời mất khoảng 365,25 ngày, tạo nên khái niệm "năm" của chúng ta. Phần 0,25 ngày thừa ra được cộng dồn lại thành một ngày nhuận vào tháng 2 cứ sau 4 năm.
Trái Đất quay quanh Mặt Trời theo quỹ đạo hình elip, với Mặt Trời nằm tại một tiêu điểm. Chuyển động này tạo ra các mùa trong năm và duy trì sự sống ổn định trên hành tinh của chúng ta.