Cà phê là thức uống phổ biến nhưng nhiều người vẫn băn khoăn: uống cà phê có hại cho sức khỏe không? Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng khám phá những mặt lợi và hại của cà phê dưới góc nhìn khoa học và sức khỏe tổng quát.
Lợi ích của cà phê đối với sức khỏe
Cà phê là một loại thức uống yêu thích của nhiều người nhờ hương vị đặc trưng và một số công dụng như:
- Giúp tăng cường tỉnh táo
- Ngăn ngừa bệnh về thần kinh
- Giảm nguy cơ đột quỵ
- Ngăn ngừa ung thư
- Kéo dài tuổi thọ
- Phòng ngừa bệnh tiểu đường tuýp 2
Tác hại của cà phê đối với sức khỏe
Cà phê có thành phần chính là caffein - một hoạt chất tự nhiên có tác dụng kích thích hệ thần kinh. Do đó, khi uống quá nhiều cà phê có thể gây ra tác hại cho sức khỏe.
Mất ngủ
Khả năng giúp cơ thể tỉnh táo là tác dụng đã được biết đến rộng rãi của cà phê. Lượng caffein trong một cốc cà phê có thể khiến cho bạn tỉnh táo trong khoảng 5 tiếng. Đối với những người cần tỉnh táo để làm việc hay học tập, đây là một tác dụng tuyệt vời.
Tuy nhiên, nếu bạn là một người mắc chứng mất ngủ, sử dụng cà phê có thể làm cho thời gian đi vào giấc ngủ kéo dài. Với người lớn tuổi, sử dụng cà phê làm giảm thời gian ngủ sẽ gây ảnh hưởng đến sức khoẻ.
Vấn đề tiêu hoá
Cà phê có thể giải phóng một loại hormone ở dạ dày tên là gastrin, có tác dụng kích thích hoạt động của ruột kết. Do đó, sử dụng cà phê có thể dẫn đến tình trạng tiêu chảy ở một số người. Ngoài ra cà phê cũng có thể làm trầm trọng bệnh trào ngược dạ dày - thực quản.
Gây nhược cơ
Theo một số báo cáo về mối liên quan của việc tiêu thụ caffein và sự tiêu cơ vân, các nhà khoa học đã nhận thấy việc uống nhiều cà phê có thể gây tiêu cơ vân dù khá hiếm gặp.
Cơ vân hay còn gọi là các cơ bám xương, khi tiêu cơ vân có thể gây ra tình trạng nhược cơ và giải phóng một lượng lớn các hoạt chất như myoglobin, kali, photpho, acid uric và creatinin kinase,... dẫn đến rối loạn điện giải, suy thận cấp.
Gây nghiện caffein
Caffein là một chất kích thích và có thể gây ra hiện tượng phụ thuộc ở những người sử dụng cà phê thường xuyên. Nguyên nhân thường gặp là do tâm lý hoặc lạm dụng đặc tính tăng cường tỉnh táo mà cà phê mang lại.
Mặt khác khi sử dụng cà phê thường xuyên một thời gian dài, người dùng hay có xu hướng phải tăng lượng sử dụng cà phê mới đạt được tác dụng giúp tỉnh táo - hiện tượng dung nạp. Lúc này, việc dừng uống cà phê đột ngột có thể gây ra các biểu hiện như bồn chồn, khó tập trung, hồi hộp, run tay,...
Tham khảo thêm: Top thực phẩm tốt nhất cho sức khỏe tim mạch bạn nên biết
Đi tiểu thường xuyên
Caffein còn có tác dụng kích thích lên bàng quang, do đó uống nhiều cà phê có thể tăng hoạt động của bàng quang, khiến bạn đi tiểu thường xuyên. Ngoài ra, sử dụng caffein có thể tăng khả năng mắc bệnh tiểu không tự chủ.
Gây mệt mỏi, tâm trạng bất an
Cà phê, trà hay nhiều đồ uống có chứa caffein có thể khiến tăng sự hưng phấn. Tuy nhiên, khi caffein bị đào thải thì cảm giác mệt mỏi cũng sẽ đến ngay lập tức.
Các đánh giá cho thấy nhiều người cảm thấy mỏi mệt sau một thời gian sử dụng một lượng lớn caffein. Vì vậy, để tối ưu hoá tác dụng của việc sử dụng cà phê, hãy nên sử dụng một lượng vừa phải, tránh việc tiêu thụ quá nhiều.
Gây nhức đầu
Uống cà phê có thể gây ra những tác động xấu như đau đầu, chóng mặt, mệt mỏi. Vì caffein là chất kích thích thần kinh mạnh nên khi được sử dụng có thể gây căng thẳng thần kinh dẫn đến đau nhức nửa đầu.
Tăng nguy cơ gây loãng xương
Caffein có thể gây ảnh hưởng đến việc cơ thể hấp thụ canxi và tăng đào thải canxi qua nước tiểu. Canxi là một khoáng chất quan trọng trong quá trình tạo xương của cơ thể, vậy nên việc tiêu thụ quá nhiều caffein có thể sẽ làm tăng nguy cơ gây loãng xương.[3]
U nang mô vú ở phụ nữ
Một số nghiên cứu cho thấy caffein có thể tác động lên sự phát triển của mô vú. Do đó, việc sử dụng quá nhiều cà phê thường xuyên có thể liên quan đến sự hình thành u nang mô vú lành tính, nhất là ở phụ nữ trước độ tuổi mãn kinh và dường như không ảnh hưởng đối với phụ nữ sau mãn kinh.
Vấn đề sinh sản
Việc uống cà phê có thể ảnh hưởng đến lượng testosterone trong cơ thể nam giới. Do đó, nếu sử dụng quá nhiều cà phê có thể dẫn đến các vấn đề về chất lượng tinh trùng, từ đó ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản.
Gây tăng huyết áp
Caffein có thể tác động lên hệ thần kinh và gây tăng huyết áp phản ứng. Tuy nhiên, tác động gây tăng huyết áp của cà phê thường chỉ xảy ra tạm thời ngay sau khi uống cà phê ở những người không thường xuyên sử dụng chúng.
Nhịp tim nhanh
Giống với huyết áp, việc tiêu thụ cà phê có thể khiến tim đập nhanh hơn do sự tác động của caffein lên hệ thống thần kinh. Tuy nhiên hiện tượng này chỉ xảy ra ở một số người. Do đó, nếu bạn nhận thấy sự bất thường của nhịp tim khi uống cà phê thì bạn nên hạn chế hoặc giảm lượng cà phê mỗi khi dùng.
Tham khảo thêm: Tại sao cần bổ sung chất xơ trong chế độ ăn hàng ngày
Nên uống bao nhiêu cà phê là đủ?
Uống cà phê nhiều không tốt, vậy mỗi ngày nên uống bao nhiêu cà phê là đủ? Một vài nghiên cứu về lợi ích và tác hại khi uống cà phê cho thấy, mỗi người có nhu cầu và giới hạn lượng cà phê uống mỗi ngày khác nhau. Điều này bắt nguồn từ việc hàm lượng cafein trong mỗi loại cà phê, cách pha cà phê khác nhau.
Khuyến cáo từ tổ chức y tế rằng người trưởng thành không nên nạp quá 300 - 400mg cafein mỗi ngày. Với loại cà phê pha đặc, cà phê đen đậm đặc, lượng cafein này tương đương với 1 - 2 cốc cà phê/ngày. Bạn không nên uống lượng cà phê nhiều hơn và tốt nhất nên uống sau bữa ăn, tránh uống khi đói.
Nếu bạn ưa chuộng loại cà phê sữa, cà phê latte,... hãy cân nhắc lượng cafein, sữa và đường trong cà phê nhé. Các thành phần này cũng có thể đem lại tác hại nếu uống nhiều hoặc dùng sai cách.
Tham khảo thêm: Triệu chứng của viêm đại tràng là gì? Dấu hiệu phổ biến
Cà phê không phải là "kẻ thù" của sức khỏe nếu bạn biết điểm dừng. Hãy sử dụng một cách khoa học để việc uống cà phê mỗi ngày trở thành đồng minh trong hành trình chăm sóc sức khỏe tổng quát.
